Dionne Knooren
Dionne Knooren
Enorme passie voor persoonlijke financiën, een echte "side-hustler" en dol op korting. Woonde en werkte ruim een jaar in Barcelona, startte met beleggen op haar 25e en gaat elk jaar 5 à 6 keer op vakantie.

Wat is jaarruimte?

Jaarruimte is het bedrag van je van de overheid mag gebruiken om belastingvriendelijk extra pensioen op te bouwen. Hoe dat precies werkt, leggen we stap voor stap uit.
wat is jaarruimte

De kans is groot dat je aan het eind van het jaar regelmatig de term jaarruimte voorbij ziet komen als je je gaat verdiepen in je pensioen. Kort door de bocht betekent jaarruimte de ‘ruimte’ die je dit ‘jaar’ nog hebt om zelf extra pensioen op te bouwen. Maar hoe werkt jaarruimte precies? Hoe kun je je jaarruimte berekenen en wat heeft het voor invloed op jouw pensioen? In het artikel vind je antwoorden op al deze vragen.

Wat is jaarruimte?

Jaarruimte is het bedrag dat je van de overheid jaarlijks mag gebruiken om belastingvriendelijk (extra) pensioen op te bouwen. 

Dit klinkt misschien ingewikkeld, maar het is eigenlijk niets meer of minder dan dat je een bepaald bedrag (gebaseerd op de ruimte die je hebt in je werkgeverspensioen als je in loondienst werkt of gebaseerd op je winst als ondernemer) in een speciaal pensioenpotje mag stoppen om (extra) pensioen op te bouwen.

Wat is de reserveringsruimte?

Reserveringsruimte is in principe hetzelfde als jaarruimte. Reserveringsruimte is een optelsom van de niet gebruikte jaarruimte van de afgelopen 10 jaar.

Dus heb jijde afgelopen 10 jaar niet of niet volledig gebruikt gemaakt van je jaarruimte? Dan kun je dat alsnog doen. Het is slim om te starten met het vullen van je reserveringsruimte van het jaar dat als eerste komt te vervallen. Dat is op dit moment 2013. Door eerst de reserveringsruimte van de oudste jaren te gebruiken voorkom je een eventueel pensioengat.

Als je het over jaarruimte hebt, heb je het altijd over het huidige jaar.

Hoe bereken je je jaarruimte?

Je weet nu wat jaarruimte is. De volgende stap is het berekenen van je jaarruimte. Daar moet je even voor gaan zitten, want dat is niet iets wat je binnen een paar minuten fixt. Daarnaast is het voor mensen die werken in loondienst net iets dan voor mensen die freelancer zijn.

Kun je wel wat hulp gebruiken bij het berekenen van je jaarruimte? Er bestaan tegenwoordig allerlei tools die je stap voor stap helpen zoals deze tool van Brand New Day.

Jaarruimte berekenen als je in loondienst werkt

Als je in loondienst werkt, is de kans groot dat je werkgever pensioen voor je opbouwt. Dit noem je werkgeverspensioen. De kans dat je werkgever je volledige pensioen opbouwt is erg klein. Een werkgever bouwt gemiddeld tussen de 50% en 70% op voor je pensioen. Die andere 30% tot 50% (afhankelijk van jouw persoonlijke situatie) moet jezelf opbouwen.

Let op: werkgevers zijn niet verplicht om pensioen op te bouwen. Het kan zijn dat je helemaal geen pensioen opbouwt terwijl je in loondienst werkt.

Om uit te rekenen hoeveel jaarruimte je hebt, moet je weten wat je factor A is. Je factor A is terug te vinden op je UPO (Uw PensioenOverzicht) dat je elk jaar van de Belastingdienst ontvangt. Factor A geeft de pensioenaangroei van een bepaald jaar weer.

Als je weet wat je factor A is, kun je vervolgens via de rekentool van de Belastingdienst in een paar stappen je jaarruimte berekenen. En weet je dus hoeveel extra pensioen je kunt opbouwen voor dit jaar en eventueel voor de voorafgaande jaren.

Jaarruimte berekenen als je freelancer bent

Het berekenen van je jaarruimte als je freelancer bent gaat net iets anders. Want je hebt geen werkgever die pensioen voor je opbouwt. Dat is je eigen verantwoordelijkheid. Om je jaarruimte te berekenen moet je weten hoeveel omzet en winst je had vorig jaar. Vervolgens kun je via de rekentool van de Belastingdienst eenvoudig uitrekenen hoeveel jaarruimte je hebt.

Om te weten of je nog reserveringsruimte hebt als freelancer, moet je uitzoeken of je de voorgaande jaren zelf pensioen hebt opgebouwd via pensioensparen en/of pensioenbeleggen. Heb je pensioen opgebouwd? Dan moet je precies weten hoeveel pensioen je in welk jaar opgebouwd hebt.

Heb je ook reserveringsruimte gebruikt? Dan moet je specifiek weten hoeveel geld en in welk jaar je pensioen opgebouwd hebt. Dit kun je terugvinden bij de Belastingdienst. Deze informatie heb je nodig om erachter te komen of en hoeveel reserveringsruimte je nog hebt en in welk jaar je nog ruimte hebt. 

Fix je Pensioen

Dit jaar nog je pensioen fixen?

Doe dan mee aan onze gratis (!) en vernieuwde Fix je Pensioen challenge. Van 11 t/m 15 december ontvang je elke dag een mail met praktische tips.

Wat gebeurt er als je te veel jaarruimte overgemaakt hebt?

Je mag elk jaar een maximaal bedrag overmaken om extra pensioen op te bouwen. Als je meer geld dan je jaarruimte overmaakt naar je speciale pensioenrekening, kan dat negatieve gevolgen hebben. Echter bestaan er twee mogelijke oplossingen.

1. Vraag een saldoverklaring aan

Als je te veel jaarruimte gestort hebt, kun je via de Belastingdienst een saldoverklaring aanvragen. Dit betekent dat de Belastingdienst tijdens het uitkeren van je pensioenrekening, rekening houdt met het feit dat je te veel belasting betaald hebt. Dit krijg je dan terug als je met pensioen bent. Het kan dus zijn dat je nog 10, 20 of zelfs 40 jaar moet wachten voordat je het geld terugkrijgt.

2. Vraag naar een verklaring geruisloze terugstorting

Er is een mogelijkheid om via een verklaring geruisloze terugstorting het bedrag dat je te veel overgemaakt hebt, terug te krijgen. Let op: dit is alleen mogelijk voor het huidige jaar plus de vijf jaren ervoor.

Je kunt zo’n verklaring geruisloze terugstorting aanvragen bij de Belastingdienst. Echter betekent dat dat je én te maken krijgt met revisierente van 20% over het bedrag dat je eraf wilt halen. Die revisierente kun je als een soort van boete zien. Daarnaast moet je – over het overgebleven bedrag – belasting betalen.

De hoogte van de belasting is afhankelijk in welke belastingschijf je zit. Dit is respectievelijk 19,03%, 36,93% of 49,50% (in 2023). In de praktijk zie je dan ook dat bijna niemand kiest voor deze optie.

Beide opties zijn niet ideaal. Des te belangrijker dat je zeker weet wat de hoogte is van jouw jaarruimte en dat je daar niet overheen gaat.

Handige, financiële tips in je inbox?

Schrijf je in voor de maandelijkse Finance Updates van Finance Freaks. Je ontvangt elke maand praktische tips om inzicht te krijgen in je financiën en slimme financiële keuzes te maken.

Pensioen Challenge