Lijfrente uitkeren: wat zijn de mogelijkheden?

Lijfrente kun je zien als extraatje bovenop je AOW en pensioen. Je bouwt lijfrente op door periodiek een storting te doen of een eenmalig bedrag in te leggen. Na je pensioengerechtigde leeftijd, mag je je lijfrentekapitaal laten uitkeren. Maar hoeveel geld krijg je dan? Mag je het geld ook eerder laten uitkeren? En welke belastingregels gelden er? We leggen het je uit in dit artikel.

Wanneer wordt de lijfrente uitgekeerd?

Je opgebouwde lijfrente wordt in principe uitgekeerd als je de AOW-leeftijd hebt bereikt. In 2023 is dat 66 jaar en 10 maanden. 

De lijfrente is bedoeld als periodieke uitkering, maar je mag de lijfrente ook in één keer laten uitkeren. De Belastingdienst hanteert voor beide uitkeringen voorwaarden, die afhankelijk zijn van of je onder het nieuwe regime of oude regime valt. 

Lijfrente uitkeren: nieuwe regime en oude regime

Door de jaren heen zijn de belastingregels voor de lijfrente veranderd. Op basis van de ingangsdatum van je lijfrenteproduct, wordt bepaald of je onder het oude regime of nieuwe regime valt. 

Je valt onder het oude regime als je voor 16 oktober 1990 gestart bent met het periodiek betalen van premie voor je lijfrente óf als je voor 1 januari 1992 een eenmalig bedrag hebt gestort.

Je valt onder het nieuwe regime als je na 16 oktober 1990 gestart bent met het periodiek betalen van premie voor je lijfrente óf als je na 1 januari 1992 een eenmalig bedrag hebt gestort.

De belangrijkste verschillen zijn:

Wat gebeurt er als je je lijfrente vrijkomt?

Zodra je lijfrente vrijkomt, betaal je inkomstenbelasting. Het bedrag dat wordt uitgekeerd, ziet de Belastingdienst namelijk als inkomen en wordt bij je belastingaangifte in Box 1 meegerekend. Het voordeel is dat de inkomstenbelasting over de eerste schijf (tot €35.150,- in 2023) na je AOW-leeftijd een stuk lager is dan toen je nog werkte: 

Bron: Belastingdienst (2023)

De kosten voor je lijfrenteproduct mocht je gedurende je leven fiscaal aftrekken. Daardoor stelde je het betalen van je inkomstenbelasting als het ware uit. Slim, want na je AOW-leeftijd betaal je – zoals je hierboven zag – een stuk minder inkomstenbelasting dan toen je nog werkte.

Lijfrente uit laten keren vóór je AOW-leeftijd

Je mag de lijfrente ook laten uitkeren vóór de einddatum of voor je AOW-leeftijd. Klinkt misschien aantrekkelijk, maar er zitten wel wat haken en ogen aan.

1. Je betaalt een boete

De instantie bij wie je de lijfrente hebt afgesloten, is natuurlijk niet zo blij als jij je lijfrente vervroegd afkoopt. Deze instantie rekent immers op jouw premie over de gehele looptijd en die loopt de verzekeraar nu mis.

Daarom betaal je een boete: de revisierente. Dat is een flinke boete, vaak zo’n 20% van het totale bedrag. 

Als je de lijfrente vervroegd afkoopt en deze niet hoger is dan een bepaald bedrag (€4.898,- in 2023, als je onder het nieuwe regime valt), dan hoef je geen boete te betalen. Je betaalt alleen belasting en premie volksverzekeringen. 

Ook als je (gedeeltelijk) arbeidsongeschikt bent, kun je onder bepaalde voorwaarden je lijfrente vervroegd afkopen zonder dat een boete betaalt. 

2. Je betaalt meer inkomstenbelasting

Naast de boete, betaal je ook inkomstenbelasting. Omdat je de pensioengerechtigde leeftijd nog niet hebt bereikt, betaal je een hogere inkomstenbelasting dan wanneer je het geld ná je AOW-leeftijd zou laten uitkeren.

Wil je je lijfrente afkopen zonder dat je een boete betaalt en zonder direct inkomstenbelasting te betalen? Dan moet je je lijfrente om laten zetten naar een ander pensioenproduct, bijvoorbeeld een bankspaarrekening. De instantie bij wie je het lijfrenteproduct hebt afgesloten, moet het geld dan overmaken naar de nieuwe partij.

Je betaalt dan geen boete en stelt het betalen van de inkomstenbelasting nog even uit. Wel zit je geld opnieuw vast in een pensioenproduct en kun je je geld meestal niet zonder boete vervroegd laten uitkeren.

Wat kun je doen als de lijfrente wordt uitgekeerd?

Na de einddatum van je lijfrenteverzekering, heb je vaak nog 1 tot 2 jaar de tijd om te bedenken wat je met het kapitaal wil doen. Er zijn in Nederland verschillende mogelijkheden.

1. Lijfrente vastzetten en doorsparen

Heb je de AOW-leeftijd bereikt, maar heb je het lijfrentekapitaal nog niet nodig? Dan kun je het nog langer vastzetten en je lijfrente sparen. 

Je zet je opgebouwde lijfrentekapitaal dan om naar een lijfrente-opbouwrekening. Je ontvangt zo nog een extra periode spaarrente.

Zodra je de AOW-leeftijd bereikt, kan de rekening omgezet worden naar een uitkerende bankspaarrekening. Over het bedrag dat wordt uitgekeerd betaal je tot de grens van de eerste schijf, dan maar 19,03% inkomstenbelasting (in 2023).

2. Lijfrente periodiek laten uitkeren

Bij deze optie kies je ervoor om in het opgebouwde bedrag van je lijfrente in termijnen te ontvangen.

3. Lijfrente gebruiken om hypotheek af te lossen

Als je AOW en pensioen voldoende zijn om rond te komen, kun je de (periodieke) uitkering van je lijfrente ook gebruiken om je hypotheek af te lossen. Dat is met name interessant als je nog een hoge hypotheekschuld hebt en/of hoge hypotheekrente betaalt.

4. Lijfrente in één keer laten uitkeren

Je mag je lijfrente ook in één keer laten uitbetalen nadat je je AOW-leeftijd hebt bereikt. Dit wordt het afkopen van je lijfrente genoemd. Als je onder het nieuwe regime valt, betaal je dan – naast inkomstenbelasting – ook een boete; de revisierente. Tenzij het bedrag lager is dan €4.898,- (in 2023), dan betaal je geen boete.

Lijfrente uitkeren – samengevat

Vanaf je AOW-leeftijd mag je officieel je opgebouwde lijfrente laten uitkeren. Afhankelijk van wanneer je de lijfrente laat uitkeren, of je dat periodiek of in één keer doet, de hoogte van het bedrag én het regime waar je onder valt (nieuwe regime of oude regime) betaal je eventueel inkomstenbelasting en/of een boete. Overleg met je adviseur welke mogelijkheden voor jou het meest interessant zijn.